Abstract:
මානව ශිෂ්ටාචාරයේ ආරම්භයේ සිට ඔවුන්ට ආවේණික සංස්කෘතික ලක්ෂණයන් එම සමාජ රටාව නිවැරදි දිශානතියක් ඔස්සේ ගමන් කිරීමට හේතු වූ බව පැහැදිලිය. සමාජ සම්මතය මගින් ගොඩ නගාගන්නා ලද ආකල්ප වෙනසත්, මිනිස් මනෝභාවය එම සමාජය සෞන්දර්යාත්මක කරයි. ශ‍්‍රී ලංකාවේ ඉපැරණි සමාජ සන්දර්භය තුළ ප‍්‍රාසංගික කලාව කෙරෙහි දැක් වූ සම්මතය විශිෂ්ටය. අනුරාධපුර යුගයේ අභිලේඛනගත සාධක මගින් මෙරට ප‍්‍රාසාංගික කලාව කෙරෙහි දැක් වූ ආකල්පය හඳුනාගත හැකිය. අභිලේඛන ගත සාධක අනුව අනුරාධපුර යුගයේ ප‍්‍රාසාංගික කලාව කෙබඳු ස්වරූපයක් ගෙන තිබුණිද යන්න අධ්‍යයනය යන්න මෙම පර්යේෂණයේ අරමුණ විය. ප‍්‍රාථමික මූලාශ‍්‍ර ලෙස අභිලේඛන ද ද්විතියික මූලාශ‍්‍ර ලෙස පොත් පත් ආදිය මත පදනම්ව දත්ත රැුස්කිරීම සිදුකරන ලදි. තුඩි සහ සොළි යනුවෙන් වාදනය කරන ලද බෙර වර්ග පිළිබඳ සාධක ආන්තාණි ශිලා ලිපි පැහැදිලි කරයි. මෙම වාද්‍ය භාණ්ඩ වාදනය කරමින් අන්තාණි ප‍්‍රදානයට යටත් වූ භූමියට ඇතුල් නොවිය යුතු බව දක්වා ඇත. ‘‘තුඩිය සොළිය නොගසනු ඉසා” යනුවෙන් රනාව ශිලා ලිපියේ ද හඳුනාගත හැකිය. එසේම අල්ලායි ටැම් ලිපිය, ගොන්නෑව දේවාල ටැම් ලිපිය හා ඇල්ලේවැව ටැම් ලිපියේ ද මෙම සාධක දැකගත හැකිය. මෙරට ඉපැරණි ප‍්‍රසංගික කලාව පිළිබඳ සාධක සීගිරි කුරුටු ගී මගින් ද හඳුනාගත හැකිය. ‘‘වෙණ’’ යනුවෙන් සඳහන් වීණාව නම් වාද්‍ය භාණ්ඩය පිළිබඳ සාධක ද පෙන්නුම් කරයි. මෙරට ප‍්‍රාසංගික කලාවේ ඉහළ සංස්කෘතික ලක්‍ෂණ පෙන්නුම් කරන පෙරහර වල දී ගීත ගායනය පිළිබඳ සාධක මයිලගස්තොට ටැම් ලිපියේ සඳහන් වේ. ‘‘දා වැඞීමෙහි මිසැ මහ හිමින් ඇතුළත සිට සී නොසෙනු සතුටින් නොගයනු’’ යන පාඨයට අනුව ධාතු වැඩමවන අවස්ථාවේ දී පමණක් විහාරයේ මහා සීමාව තුළ දී ගී ගැයීමට අවසර දී තිබු බව පෙනේ. මලගණෙ, ගොන්නෑව, නෑගම යන ස්ථානවලින් හමු වූ අභිලේඛනවල පෙරෙනාට්ටු, පෙරෙනාට්ටියම් යන පද මගින් පැහැදිලි කරනුයේ අනුරාධපුර සමාජයේ නර්තන ශිල්පීන් පිළිබඳවයි. ඒ අනුව රැුස් කළ දත්ත විශ්ලේෂණය කිරීමේ දී පැහැදිලි වන්නේ මානව සමාජයේ ආරම්භයේ සිට ගොඩනගා ගන්නා ලද ප‍්‍රාසංගිකත්වය සංස්කෘතික ගතිකයන් වශයෙන් සමාජ ස්තරයන් කෙරෙහි විවිධ වශයෙන් භාවිත වූ බවයි.